پیوند درختان میوه
پیوند درخت عبارت است از اتصال و اتحاد دو اندام و بافت گیاهی به‌طوری‌که دو قسمت در محل اتصالی‌ترمیم شده و به‌صورت یک واحد مستقل درمی‌آیند. قسمتی که پیوند در روی آن انجام می‌گیرد و بخش ریشه گیاه جدید را تشکیل می‌دهد، پایه خوانده می‌شود و قسمتی که روی پایه پیوند می‌زنیم و نهایتاً اندام هوایی و شاخسار را تشکیل می‌دهد پیوندک نامیده می‌شود .
مزایای پیوند درختان میوه
- با استفاده از پیوند، می‌توان گیاهی را که دارای ریشه ضعیفی است روی پایه‌ای که دارای ریشه قوی است قرارداد .
- با پیوند زدن می‌توان درختانی همانند بادام، سیب و گرد را که افزایش آن‌ها با سایر روش‌ها (مانند خوابانیدن) مشکل است؛ به‌آسانی و به سرعت تکثیر نمود .
- با پیوند می‌توان ارقام جدید را با استفاده از پایه‌های قدیمی جایگزین ارقام قدیمی کرد. این کار را سرشاخه کاری می‌گویند .
- با استفاده از پیوند می‌توان نسبت به تعویض رقم باغ قدیمی اقدام کرد .
- از دیگر مزایای پیوند جلو انداختن گل‌دهی و زود باردهی نسبت به سایر روش‌ها می‌باشد .
عوامل موثر در پیوند موفق
- زمان انجام پیوند
- روش انجام پیوند
- سازگاری بین پایه و پیوندک
- شرایط محیطی
زمان پیوند
در پیوندهای شاخه بهترین زمان برای انجام پیوند اواخر زمستان – اوایل بهار قبل از بیدارشدن درخت از خواب زمستانی است. اما برای پیوند جوانه برحسب منطقه از بهار تا تابستان یعنی زمانی که پوست پایه به‌راحتی جدا می‌شود انجام می‌گردد .
روش‌های انجام پیوند
- پیوند اسکنه‌ای: پیوندی است که در اواخر اسفندماه تا اوایل فروردین‌ماه در درختان میوه مورداستفاده قرار می‌گیرد .
- پیوند نیمانیم یا پیوند انگلیسی: این نوع پیوند زمانی به کار می‌رود که پایه و پیوندک دارای قطر مساوی باشد و به دو صورت نیمانیم ساده و یا نیمانیم زبانه‌دار مورداستفاده قرار می‌گیرد .
- پیوند جوانه‌ای: این نوع پیوند همیشه در نهال‌های جوانی که سن آن‌ها بین ۱ تا ۲ سال است انجام می‌شود . این نوع پیوند را در سه موقع از سال می‌توان انجام داد:
- الف) فصل بهار (اواخر بهار تا اوایل تابستان)
- ب) در اواسط تا اواخر تابستان نیز می‌توان این پیوند را انجام داد
- ج) در بهار قبل از بیدارشدن گیاه نیز می‌توان این پیوند را انجام داد ودراین زمان هم‌پایه و هم پیوندک به‌خوبی باهم پوست می‌دهند .
- پیوند سپری شکمی: این نوع از پیوند به دلیل سرعت عمل، سهولت جوش خوردن بافت‌ها و ایجاد حداقل زخم در پایه بیشترین استفاده را دارد .
- پیوند وصله‌ای: این روش بیشتر برای درخت گردو به کار می‌رود و زمانی انجام می‌شود که درخت به‌راحتی پوست بدهد .
علائم ناسازگاری (نگرفتن) پیوند
- اختلاف در رشد قطری پایه و پیوندک
- تغییر رنگ زودهنگام برگ‌ها در پاییز به‌احتمال زیاد دلیل ناسازگاری و عدم گرفتن پیوند است .
- ریزش غیرطبیعی برگ (ریزش زودهنگام برگ)
- رشد سریع جوانه‌های گل و شکوفه کردن نابهنگام در پاییز می‌تواند از علائم ناسازگاری در پیوند باشد .
- جداشدن پیوندک از پایه در مراحل اولیه رشد نهال
- زرد شدن برگ‌های نهال در خزانه از دیگر علائم ناسازگاری است
- بافت‌های پیوندی در حکم یک فیلتر برای عبور مواد غذایی و مواد جذب‌شده از ریشه (املاح معدنی) است اما بعضی مواقع به دلیل ناسازگاری و نگرفتن پیوند از انتقال املاح معدنی جلوگیری شده و علائم کمبود عناصر غذایی ظاهر می‌گردد .
- تشکیل برآمدگی در محل پیوند که به دلیل اختلاف در رشد پایه و پیوندک است .
- پاکوتاهی و ضعف کلی درخت که باعث کوتاه شدن عمر درخت می‌گردد
- عارضه خط سیاه که در پیوند گردوی ایرانی روی گردوی سیاه حتی پس از ۲۰ سال قابل‌مشاهده است .
عوامل محیطی مؤثر در جوش خوردن پیوند
- دما: بعد از انجام عمل پیوند گرما و یا سرمای شدید باعث عدم موفقیت در پیوند می‌شود.
- رطوبت: بعد از انجام پیوند به علت ازدست‌رفتن رطوبت، محل پیوند خشک‌شده و پیوند نمی‌گیرد؛ بنابراین برای جلوگیری ازدست‌رفتن رطوبت در محل پیوند باید از چسب پیوند استفاده نمود .
منابع
- خوش‌خوی، م؛ روحانی، ا و تفضلی، ع . ۱۳۸۱. اصول باغبانی. انتشارات دانشگاه شیراز
- رسول‌زادگان، یوسف . ۱۳۷۹. میوه کاری در مناطق معتدله. انتشارات دانشگاه اصفهان
برای دسترسی به محتواهای بیشتر صفحه مارا در اینستا گرام به ادرس www.instagram/aradshimy.co را دنبال نمایید
جهت مشاهده تولیدات شرکت دانش بنیان آراد شیمی سبز بنیان (آرامین) به صفحه محصولات مراجعه نمایید