کودهای زیستی

کودهای زیستی (کودهای بیولوزیک)
کودهاي زیستی به مواد حاصلخیزکننده اي گفته می‌شود که شامل تعداد کافی از یک یا چندگونه از ارگانیسم هاي مفید خاکزي هستند که در بستري از مواد نگهدارندِ قرار دارند. به عبارت دیگر این نوع کودها که حاوي گونه هاي میکروبی مؤثر براي تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه هستند، بازده تولید در واحد سطح را افزایش می‌دهند. میکروارگانیسم‌های موجود در کودهاي زیستی عناصر غذایی را به مواد غذایی قابل استفاده براي گیاه تبدیل می کنند. تبدیل این عناصر به مواد غذایی مورد نیاز گیاه فرآیند بیولوژیکی است که توسط این میکروارگانیسم‌ها انجام می‌شود. اگرچه تنش‌های محیطی بلندمدت همچون خشکی، افزایش دما، یخبندان و غرقاب بودن زمین براي مدت‌زمان طولانی و همچنین استفاده بی‌رویه از سموم شیمیایی و عدم حضور گیاه میزبان مناسب به مدت طولانی سبب کاهش جمعیت میکروارگانیسم‌های مفید در خاك آن منطقه می‌شود، اما می‌توان شرایط را به‌گونه‌ای تحت کنترل قرارداد که جمعیت این گروه از میکروارگانیسم‌ها در خاك افزایش یافته و بتوان از آن‌ها براي تولید کودهاي زیستی استفاده کرد.

با توجه به نوع میکروارگانیسم‌هایی که از آن‌ها براي تولید کودهاي بیولوژیک استفاده می‌شود کودهاي زیستی را در گروه‌های کودهاي بیولوژیک باکتریایی، قارچی، جلبکی و اکتینومیست ها طبقه‌بندی می‌کنند؛ این در حالی است که چگونگی عملکرد هر یک از میکروارگانیسم‌ها نیز متفاوت است.

تثبیت‌کننده‌های ازت مولکولی،یکی از رایج‌ترین انواع کودهاي زیستی هستند. مکانیسم عمل میکروارگانیسم‌های موجود در این نوع کود سبب افزایش ازت موجود در خاك می‌شود. قارچ‌های مایکوریزا یکی از دیگر انواع کودهاي زیستی هستند. این قارچ ها با ریشه برخی از انواع گیاهان همزیستی کرده و تغییرات مفیدي را ایجاد می‌کنند که سبب افزایش جذب مواد غذایی از ریشه گیاه خواهد شد. میکروارگانیسم‌های حل‌کننده فسفات نیز فسفات نامحلول خاك را به فسفر محلول و قابل‌جذب توسط گیاه تبدیل می‌کنند. باکتری های ریزوسفر نیز یکی از انواع کودهاي زیستی هستند که محرك رشد گیاه هستند .علاوه بر این، برخی از میکروارگانیسم‌ها نیز مواد آلی زائد خاك را به کمپوست تبدیل می‌کنند که به‌عنوان یک منبع غذایی مفید مورد استفاده گیاه قرار می‌گیرد. برخی از کرم‌های خاکی که در تولید هوموس از آنها استفاده می شود نیز نوعی کود زیستی محسوب می شوند که نوعی کود کمپوست به نام ورمی کمپوست تولید می کنند. باکتري هاي تثبیت کننده ازت از رایج ترین کودهاي میکروبی عرضه شده در سطح وسیع تجاري هستند و معمولاً در تحقیقات علمی براي بررسی تأثیر کودهاي زیستی از آنها در همزیستی با لگومینوزها استفاده می شود.

در همزیستی با گیاهان چوبی غیرلگومینوز استفاده از فرانکیا به عنوان یک نوع کود بیولوژیک تهیه شده از اکتینومیست ها بیشترین کارایی را داشته و در مورد غلات نیز استفاده از آزوسمرپلوم مرسوم است. بررسی هاي انجام شده حاکی از آن است که در شالیزارها بهتر است از میلوباکترها به حالت آزاد یا همزیستی، آزولا به عنوان یک کود بیولوژیک مناسب براي افزایش عملکرد در واحد سطح استفاده شود. جالب است بدانید بیش از 83 درصد از گیاهان دو لپه اي و حدود 79 درصد از گیاهان تک لپه اي قادر به تشکیل سیستم مایکوریزایی و تولید کود بیولوژیک قارچی هستند و تنها تعداد محدودي از گیاهان زراعی فاقد این توانایی هستند.

در دهه گذشته مصرف کودهاي شیمیایی، اثرات و پیامدهاي زیست محیطی نامطلوبی نظیر آلودگی آب و خاك و همچنین بروز مشکلاتی در خصوص وضعیت سلامت انسان ها و دیگر موجودات زنده را به همراه داشته است. بنابراین به نظر می رسد براي دستیابی به توسعه پایدار در کشاورزي و تحقق اهداف و سیاست هاي پیش بینی شده در راستاي دستیابی به کشاورزي پایدار استفاده از راهکاري مناسب براي تأمین نیازهاي غذایی گیاه به کمک موجودات زنده ساکن خاك ضروري خواهد بود که استفاده از کودهاي بیولوژیک می تواند راهکار مؤثري براي این کار باشد.

مطالعات انجام شده نشان می دهد مصرف کودهاي بیولوژیک در کشاورزي قدمتی بسیار طولانی دارد. در گذشته تولیدکنندگان محصولات کشاورزي براي تقویت زمین هاي کشاورزي، گیاهی از تیره لگومینوز را کشت می کردند و بر این باور بودندکه با کشت این گیاه میزان حاصلخیزي خاك افزایش پیدا می کند. بدون تردید استفاده از کودزیستی می تواند اثرات مطلوبی براي گیاه و خاك به همراه داشته باشد. در بسیاري از نوشته هاي تاریخی نیزکاشت گیاهانی نظیر شبدر و باقلاي مصري به عنوان تقویت کننده خاك مورد تأیید قرار گرفته است.

در حقیقت کود بیولوژیک، ماده نگهدارنده میکروارگانیسم هاي مفید خاك است که به صورت متراکم و به تعداد بسیار زیاد در یک محیط کشت تولید شده است. این نوع کود معمولاً به صورت بسته بندي شده در اراضی کشاورزي مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه هدف اصلی از مصرف کودهاي بیولوژیک، تقویت حاصلخیزي خاك و تأمین نیازهاي غذایی گیاه است، امابدون تردید استفاده از این نوع کود می تواند اثرات مطلوبی براي گیاه و خاك به همراه داشته باشد. نخستین کود بیولوژیک در اواخر قرن نوزدهم و با نام تجاري نیتراژین تولید و به بازار عرضه شد و پس از آن  به ترتیب کودهاي بیولوژیک دیگري نیز ساخته شدند. ارگانیسم هایی که در تولید کودهاي بیولوژیک از آنها استفاده می شود معمولاً از خاك گرفته شده و پس از تکثیر و پرورش در شرایط آزمایشگاه و در محیط هاي کشت مخصوص به صورت پودرهاي بسته بندي شده و آماده مصرف می شوند.

کود های بیولوژیک  یکی از بهترین و مؤثرترین کودهاي بیولوژیک تأمین کننده نیازهاي طبیعی گیاهان زراعی، سبزي و صیفی و درختان میوه است. این کود با تثبیت ازت هوا و در انتقال آن به سیستم رشد گیاه، موجب ایجاد تعادل در جذب مواد اصلی مورد نیاز گیاه می شود و با ترشح هورمون رشد اکسین، رشد و توسعه ریشه و قسمت هاي هوایی گیاه را افزایش داده و در نتیجه موجب افزایش میزان محصول در واحد سطح می شود. علاوه بر این، باکتري هاي موجود در کودهاي بیولوژیک ازتوباکتر با ترشح انواع آنتی بیوتیک ها، سیانید هیدروژن و … از تهاجم بسیاري از عوامل بیماریزاي خاکزي به ریشه گیاه جلوگیري می کنند. کار اصلی تثبیت کننده هاي ازت، تثبیت ازت هوا و تبدیل آن به ازت معدنی قابل استفاده براي گیاه است .در هواي اطراف ما 79 درصد گاز ازت وجود دارد که گیاهان قادر به استفاده از آن نیستند و به همین علت باید این ازت را به ازت معدنی تبدیل کرد. اگر تثبیت ازت موجود در هوا در کارخانه هاي تهیه کودهاي شیمیایی انجام شود نه تنها به هزینه و انرژي بسیاري نیاز خواهد داشت، بلکه پیامدهاي زیست محیطی نامطلوبی را نیز به همراه می آورد. اما اگر تثبیت ازت به کمک موجودات ذره بینی موجود در خاك و با مکانیسم مشابه عملکرد کارخانه هاي تهیه کودهاي شیمیایی انجام شود، علاوه بر کاهش هزینه ها میزان کیفیت محصول نیز افزایش خواهد یافت. براي انتخاب باکتري هاي سبز از میان گونه هاي مختلف این باکتري آزمایش هاي متعددي در شرایط آزمایشگاهی، گلخانه و مزارع و با همکاري زیست شناسان انجام شده است. این باکتري به طور متوسط 30 تا 35 کیلوگرم از ازت جوي در هر هکتار از خاك زراعی را تثبیت می کند. این باکتري براي تثبیت 30 کیلوگرم ازت در هر هکتار باید حدود هزار کیلوگرم ماده آلی را اکسید کند و به همین دلیل براي بهبود عملکرد باکتري هاي سبز در خاك باید مقداري کود آلی به خاك اضافه کرد.

براساس بررسی هاي انجام شده، در سطح جهانی، مجموع مقدار ازتی که طریق تثبیت بیولوژیک به خاك افزوده می شود حدود 175 میلیون تن در سال برآورد شده است .طی چند دهه اخیر به علت افزایش جمعیت و تقاضاي روزافزون براي موادغذایی، مصرف کودهاي شیمیایی به منظور افزایش مقدار تولید در واحد سطح بشدت افزایش یافته است، که علاوه بر افزایش هزینه هاي تولید، پیامدهاي نامطلوبی در افزایش آلودگی منابع آب و خاك نیز به همراه داشته است. همچنین مصرف بی رویه کودهاي شیمیایی موجب عدم تعادل عناصر و مواد غذایی موجود در خاك، کاهش بازده محصولات کشاورزي و به خطر افتادن سلامت انسان ها و دیگر موجودات زنده خواهد شد. به همین علت امروزه استفاده از کودهاي بیولوژیک با منشاء باکتري، قارچ، جلبک یا دیگر موجودات خاکزي مورد توجه قرار گرفته است که مکانیسم عمل آنها قابلیت جذب عناصر غذایی گیاه در خاك را افزایش می دهد .کودهاي بیولوژیک نه تنها از مزایاي اقتصادي و زیست محیطی فراوانی برخوردارند، بلکه علاوه بر ایجاد و حفظ پایداري منابع موجود در خاك، توان تولید در بلندمدت را افزایش داده و آلودگی هاي زیست محیطی را کاهش می دهند.

کودهاي بیولوژیک منشأ طبیعی دارند و معمولاً از خاك تهیه می شوند، بنابراین سبب بهبود ساختمان خاك، افزایش محصول و کاهش آلودگی ناشی از مصرف کودهاي شیمیایی و در نتیجه کاهش بیماري ها خواهند شد. با توجه به سازگاري میکروارگانیسم ها با شرایط محیط و اقلیمی زیستگاه اصلی آنها، تولید کود بیولوژیک از باکتري هاي غیربومی که از مناطقی با ویژگی هاي اقلیمی متفاوت نسبت به شرایط داخلی کشور به دست آمده اند از کارایی مطلوبی برخوردار نخواهد بود. بنابراین استفاده از باکتري هاي بومی که با شرایط زیستی کشورسازگار هستند در تولید کودهاي بیولوژیک مناسب تر خواهد بود. تولید محصولات غذایی با کیفیت که محصول کودهاي بیولوژیک است نه تنها سبب رضایت خاطر مصرف کنندگان خواهد شد، بلکه سلامت آنها را نیز تضمین خواهد کرد. باتوجه به آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت مصرف کودهاي بیولوژیک نه تنها نیازهاي گیاه را بخوبی تأمین خواهد کرد، بلکه سبب بهبود کیفیت محصولات کشاورزي و در نتیجه سلامت مصرف کنندگان خواهد شد.

کود آلی مایع آرامین

این مکمل شامل تمام عناصر مورد نیاز گیاه (ماکرو و میکرو) غنی شده با مواد الی همراه با اسید های امینه و بسیاری از مواد پکتینی و پلی پپتیدی تولید شده است  که به صورت استفاده همراه اب ابیاری در تمام مدت و دوره سال زراعی قابل استفاده است pH  این محصول اسیدی است که علاوه بر خاصیت اصاح کنندگی باعث ورود حجم زیادی مواد آلی اماده مصرف برای میکرو ارگانیزم های داخل خاک می شود این امر موجب رشد و افزایش جمعیت میکرو ارگانیزم های داخل خاک شده و باعث افزایش بهره وری و اصلاح خاک میگردد .

از ویژگیهاي کود آلی تولید شرکت آراد شیمی سبز بنیان میتوان به موارد زیر  اشاره نمود:

• مقابله با سرمازدگی درختان ( این مواد اگر در اواخر شهریور استفاده گردد درخت را از سرماي زمستان محافظت می نماید و اگر قبل از فروردین انجام گیرد باعث افزایش مقدار مقاومت به سرماي بهاره میگردد و یا اگر بعد از سرمازدگی استفاده شود باعث کاهش اثرات  تنش سرمایی می گردد)
• افزایش کمی و کیفی میوه
• پیشگیري از کلروز گیاه (فقر آهن)
• فعال سازي سیستم تشکیل و رشد ریشه
• افزایش باکتری های داخل خاک
• افزایش مقاومت درخت در مقابل بیماري ها
• فعال کننده و تنظیم کننده متابولیسم گیاهی
• ترمیم بافت هاي اسیب دیده
• کاهش اثرات منفی تنش ها
• بهبود در فرایند جذب املاح
• شاداب کننده و طراوت بخش
• قابلیت جذب سریع مواد غذایی
• افزایش قابل توجه در طول ساقه و پهناي برگ
• افزایش ریشه زایی
• اصلاح خاک
• افزایش مقاومت در برابر استرس هاي محیطی
• تاثیر بر روزنه ي گیاهان به منظور کنترل رطوبت ، گازها، نور ، دما و شوري خاك